หยวนดิจิตอล เป็นเงินหยวนในรูปแบบดิจิตอลแทนโดยธนาคารกลางของจีน ซึ่งเงินหยวนดิจิทัลนั้นจะเข้ามาแทนที่การใช้เงินในรูปแบบเงินสดหรือรูปแบบกระดาษ ดังนั้นจึงมีความน่าเชื่อถือของประเทศและมีกฎหมายรองรับ มีชื่ออย่างเป็นทางการว่า Central Bank Digital Currency (CBDC) หรือ Digital Currency Electronic Payment (DCEP) จะออกโดยธนาคารกลางจีน (PBOC) โดยรัฐบาลสามารถออกเงินหรือเรียกเก็บคืนเมื่อใดก็ได้ เงินหยวนดิจิทัลนั้นจะอยู่ภายใต้ความรับผิดชอบของรัฐเหมือนกับเงินในรูปแบบกระดาษ โดยหยวนดิจิทัลถูกสร้างมาเพื่อแก้ปัญหาที่เกิดขึ้นในเงินสดเท่านั้น ไม่เหมือนกับคริปโตเคอร์เรนซีอื่นๆ ที่ความน่าเชื่อถือขึ้นอยู่กับเงื่อนไขของการได้เหรียญมา
สังคมไร้เงินสดของจีนนั้นเริ่มมาจากการใช้ QR CODE หรือบาร์โค้ดในการชำระเงินผ่านแพลตฟอร์ม Alipay และ WeChat Pay ต่อมาก็ได้เริ่มพัฒนาการชำระเงินผ่านระบบตรวจจับใบหน้า (facial recognition) โดยผู้ใช้สามารถยืนยันตนกับทางธนาคารและสแกนหน้าผ่านเครื่องที่ร้านค้าเพื่อชำระเงิน
โจวเสวียนตง โฆษกของธนาคารกลางจีนได้กล่าวว่า “ปัจจุบันมากกว่า 95% ของธุรกรรมในชีวิตประจำวันนั้นชาวจีนทำผ่าน Mobile Payment หรือไม่ก็ผ่าน Internet Payment และถ้าหากสังคมเข้าสู่โลกของดิจิทัลมากขึ้นสกุลเงินดิจิทัลก็ย่อมเป็นที่ย่อมรับสูงมากขึ้นตามลำดับ”
Digital Yuan, Facebook libra, blockchain, Bitcoin
เงินหยวนดิจิทัลไม่ใช่คริปโตเคอร์เรนซี มีคุณสมบัติและวัตถุประสงค์ต่างจาก crypto currency อย่างสิ้นเชิง โดยเงินหยวนดิจิตอลเป็นส่วนหนึ่งของเงินหยวนปกติและช่วยเสริมการใช้เงินหยวนโดยรวม ในขณะที่เงิน crypto currency ทั้งหลายมีวัตถุประสงค์ต้องการทดแทนเงินปกติ
เงินหยวนดิจิตอลเป็นเงินที่มีกฎหมายและความน่าเชื่อถือของประเทศรองรับ ไม่ใช่เงินสกุลใหม่ หากแต่เป็นเงินหยวนในรูปแบบดิจิตอล (แทนที่จะเป็นกระดาษ) ดังนั้น ไม่ต้องมีการอิงราคากับสกุลเงินหรือสินทรัพย์ใดๆ ไม่ต้องมีการกำหนดราคาเป็นของตัวเองเพิ่มขึ้น เพราะมันเป็นส่วนหนึ่งของเงินหยวนที่มีใช้อยู่แล้ว
ในการออกหยวนดิจิตอลจำนวน 1 เหรียญ จะต้องมีการตั้งสำรองจำนวน 1 หยวน (1:1) และเก็บรักษาไว้ในบัญชีของธนาคารกลาง ซึ่งเท่ากับว่ามีหลักทรัพย์หนุนหลังในลักษณะที่ไม่ต่างจากการพิมพ์ธนบัตรในกรณีปกติ นอกจากนี้ Digital Yuan ยังสามารถใช้งานแบบ Offline ได้ (ผ่านระบบ NFC หรือเทคโนโลยีไร้สายที่ช่วยจับคู่อุปกรณ์) ดังนั้น แม้โทรศัพท์จะไม่สามารถเชื่อมต่ออินเทอร์เน็ตได้แต่ก็ยังสามารถทำธุรกรรมทางการเงินผ่าน e-Wallet ได้อยู่ดี
Facebook Libra โดย Facebook ผ่าน Libra Association เป็นผู้ดำเนินการ เป็นการสร้างPlatform ที่เชิญชวนให้ธนาคารกลางทั่วโลกเข้ามาพัฒนาสกุลเงินดิจิทัลบน platform ของ Libra โดย Facebook เป็นผู้สร้างระบบที่ให้ธนาคารกลางต่างๆ มาลงโปรแกรมเงินดิจิทัลของตนบน Libra platform
Bitcoin ถือเป็นอีกสกุลเงินหนึ่งที่มีราคาตลาดขึ้นลงโดยไม่จำเป็นต้องสอดคล้องกับสกุลเงินจริงใดๆ หรือแม้กระทั่ง Libra ก็ยังถือเป็นอีกสกุลเงินหนึ่ง ที่มีการผูกค่ากับเงินดอลลาร์สหรัฐฯ เพื่อไม่ให้มีความผันผวน แต่โดยตัวมันเองไม่ได้มีการรับรองโดยรัฐประเทศ
มูลค่าของ Digital Yuan
เงินหยวนดิจิทัลนั้นมีอัตรามูลค่า 1:1 กับเงินหยวนในรูปแบบกระดาษ ซึ่งผู้ใช้สามารถใช้เงินหยวนดิจิทัลแทนรูปแบบกระดาษได้เลยเพราะมีมูลค่าเท่ากัน แค่ปรับเปลี่ยนรูปแบบจากกระดาษมายังแบบดิจิทัลเท่านั้น
ในปี 2014 จีนมองเงินตราดิจิทัลว่าเป็นทางเลือกใหม่ที่จะหลีกหนีจากดอลลาร์สหรัฐ ซึ่งนับแต่นั้นมาจีนได้พัฒนาเทคโนโลยีเงินดิจิทัลและบล็อกเชนอย่างจริงจังในฐานะเป้าหมายทางยุทธศาสตร์ชาติที่สำคัญ และได้ประกาศอย่างเป็นทางการในปีที่แล้วว่าจะเปิดตัวเงินดิจิทัลของตัวเองเพื่อปกป้องอำนาจอธิปไตยในการปริวรรตเงินตราระหว่างประเทศ
เงินดอลลาร์ กับ เงินหยวน
เงินดอลลาร์สหรัฐเป็นเงินสกุลหลักที่ใช้กันสากลในระบบเศรษฐกิจโลก โดยเกือบ 90% ของธุรกรรมระหว่างประเทศในปี 2019 เกิดขึ้นในรูปดอลลาร์สหรัฐ และประมาณ 60% ของทุนสำรองระหว่างประเทศ (Foreign Exchange Reserves) ในขณะที่เงินหยวนของจีนมีสัดส่วนเพียง 2% ของระบบการชำระเงินและทุนสำรองระหว่างประเทศทั่วโลก
ผู้เชี่ยวชาญบางคนมองว่าหากจีนหันมาใช้เงินดิจิทัลเต็มตัวแล้วจะเป็นภัยคุกคามอย่างร้ายแรงต่อสกุลเงินดอลลาร์ที่ครองความยิ่งใหญ่มานานหลายทศวรรษ ธุรกรรมดิจิทัลจึงเป็นโอกาสดีของจีนในการเพิ่มบทบาทและทำให้ทั่วโลกใช้เงินหยวนกันแพร่หลายมากขึ้นในเวทีการค้าระหว่างประเทศ โดยช่วยเปิดทางให้ธุรกิจต่างชาติสามารถทำข้อตกลงการค้าโดยที่ไม่ต้องใช้ดอลลาร์ ซึ่งลดความเสี่ยงเกี่ยวกับอัตราแลกเปลี่ยนและมีต้นทุนต่ำกว่า
หยวนดิจิตอลเป็นหมากสำคัญตัวหนึ่งของการชิงความเป็นหนึ่งจากเงินดอลลาร์สหรัฐฯ ความเป็นหนึ่งนี้มี 2 ส่วนด้วยกันคือการลดความสำคัญของระบบ swift ซึ่งเป็นระบบของอเมริกันที่ใช้กันเป็นมาตรฐานสากลและการให้เงินหยวนมีความเป็นสากลมาแทนที่เงินดอลลาร์สหรัฐฯโดยการดำเนินการที่สำคัญคือ การพัฒนาและปรับใช้สกุลเงินดิจิทัลภายในจีนอย่างรวดเร็ว และจากนั้นตามด้วยการยอมรับในระดับภูมิภาค
หยวนดิจิตอล ทดสอบใช้แล้ว
ประเทศจีนเริ่มทดสอบระบบสกุลเงินดิจิทัลใหม่ใน 4 เมืองใหญ่ เช่น เซินเจิ้น, ซูโจว, สงอัน และเฉิงตู โดยส่วนหนึ่งของเงินเดือนและค่าจ้างของหน่วยงานรัฐและภาครัฐในทั้งสี่เมืองจะจ่ายเป็นสกุลเงินดิจิทัลที่เริ่มต้นในเดือนเมษายน เงินดิจิทัลหยวนที่ใช้ในซูโจวจะเน้นไปในด้านการขนส่ง ขณะที่สงอันจะใช้กับสินค้าประเภทอาหารและค้าปลีก โดยการทดลองใช้งานนี้จะมีระยะเวลาถึง 6-12 เดือน ตั้งแต่ต้นพฤษภาคม 63 ต่อยอดจากที่ธนาคารกลางของจีนลงมือพัฒนาระบบ e-RMB หรือเงินหยวนดิจิทัลในช่วงไม่กี่เดือนที่ผ่านมา ความสำคัญของเงินหยวนดิจิทัลคือโอกาสเป็นสกุลเงินดิจิทัลตัวแรกที่ถูกดำเนินการโดยระบบเศรษฐกิจขนาดใหญ่ของโลก
หยวนดิจิทัลจะถูกหมุนเวียนใช้ในระบบเศรษฐกิจจนแทนที่เงินสดทั้งหมดในจีน โดยคาดว่าจะรองรับกับแพลตฟอร์มชำระเงินยอดนิยมอย่าง Alipay ของ Alibaba และ WeChat Pay ของ Tencent รวมถึงระบบธนาคารที่มีอยู่
สื่อของรัฐบาลจีนอย่างไชน่าเดลี่ ย้ำว่าปัจจุบัน จีนได้ปรับใช้หยวนดิจิทัลกับระบบการเงินของหลายเมืองอย่างเป็นทางการ โดยพนักงานของรัฐ และข้าราชการบางส่วนจะเริ่มได้รับเงินเดือนและสวัสดิการเป็นสกุลเงินดิจิทัลตั้งแต่เดือนพฤษภาคมเป็นต้นไป
Starbucks, McDonald และ Subway จะเข้าร่วมทดสอบหยวนดิจิตอล
Starbucks, McDonald และ Subway ด้วยซึ่งบริษัททั้งสามก็ได้ออกมาประกาศเมื่อวันที่ 22 เม.ย. 2020 แล้วว่าจะร่วมทดสอบระบบหยวนดิจิตอล ซึ่งจัดขึ้นโดยคณะกรรมการพัฒนาและปฏิรูปแห่งชาติโดยจะมีบริษัทกว่า 19 แห่งเข้าร่วมทดสอบ เป้าหมายของธนาคารกลางจีนที่ทดสอบแยกเป็นการใช้ชำระเงินสำหรับร้านค้าปลีก และร้านอาหาร ส่วนอีกการทดสอบเพื่อใช้บริการขนส่งสาธารณะ
ซู หยวน อาจารย์จากสถาบันวิจัยแห่งชาติ มหาวิทยาลัยปักกิ่ง ให้ความเห็นผ่านซีซีทีวีของจีนว่า การใช้เงินสดซึ่งเป็นระบบออฟไลน์ ขณะเดียวกันข้อมูลธุรกรรมจากแพลตฟอร์มในปัจจุบันกระจัดกระจาย ทำให้ธนาคารกลางไม่สามารถติดตามข้อมูลแบบเรียลไทม์ได้
“สำหรับเงินดิจิทัลหยวน แม้ในแง่ผู้ใช้ไม่มีอะไรเปลี่ยนไปมาก หรือในการกำกับดูแลจากธนาคารกลาง แต่รูปแบบของการเงิน การชำระเงิน ธุรกิจ และการกำกับดูแลของสังคม ถือว่าเป็นเรื่องใหญ่มาก”
เงินหยวนดิจิทัลจะทำให้การใช้เงินสดของชาวจีนลดลงแน่นอน ซึ่งจะเห็นได้ชัดเจนท่ามกลางแพลตฟอร์มการชำระเงินดิจิทัลที่ได้รับความนิยมเพิ่มขึ้น พร้อมกับที่ผู้คนต้องการหลีกเลี่ยงการสัมผัสในช่วงการระบาดของโควิด-19 ด้วย
