Beyond meat เนื้อจากพืช ปฏิวัติโลก

เมื่อกระแสการบริโภคอาหารที่ทำมาจากพืชทดแทนเนื้อสัตว์ ได้รับความนิยมเป็นอย่างมากเนื่องจากผู้บริโภคมีความตระหนักถึงความสำคัญของสุขภาพและกระบวนการผลิตอาหารอย่างยั่งยืนมากยิ่งขึ้น ทำให้ตลาดอาหารและเครื่องดื่มที่ทำมาจากโปรตีนจากพืชมีการขยายตัวจากกลุ่มผู้บริโภคมังสวิรัติ ไปสู่กลุ่มผู้บริโภคที่เลี่ยงการบริโภคเนื้อสัตว์ โดยเน้นโปรตีนจากพืชแทนมากขึ้นอย่างต่อเนื่อง

** ที่ผ่านมาอุตสาหกรรมการผลิตเนื้อสัตว์เป็นสาเหตุหนึ่งของการทำลายป่า ลดมลพิษที่ทำชั้นบรรยากาศ ** Beyond Meat อาจเป็นแค่ตัวอย่างหนึ่งของเทรนด์สินค้าให้ของโลก แม้ยังอยู่ในช่วงแรกๆ ของการปฎิวัติอุตสาหกรรมอาหาร ในการไม่กินเนื้อที่ได้คุณค่าเหมือนเนื้อสัตว์ แต่ไม่ต้องทรมานสัตว์ ** ราคายังค่อนข้างแพงเมื่อเทียบกับเนื้อสัตว์จริงๆ ** คุณค่าทางอาหารยังได้ไม่เหมือนเนื้อสัตว์ และมีโซเดียมที่สูง

เนื้อจากพืช (Plant-based Meat)

เนื้อจากพืช Plant-based Meat คือเนื้อสัตว์ที่ทำจากพืช โดยใช้กระบวนการแปรรูปพืช ให้มีความใกล้เคียงกับเนื้อสัตว์ทั้งผิวสัมผัสและรสชาติ โดยมีส่วนผสมของพืชและโปรตีนจากถั่วชนิดต่าง ๆ ผสมกับน้ำมันมะพร้าว น้ำมันทานตะวัน มาผ่านขั้นตอนต่าง ๆ เพื่อให้มีสีสัน ความชุ่มฉ่ำ กลิ่นและรสชาติเหมือนเนื้อมากที่สุด โดยสิ่งสำคัญคือ การดัดแปลงสิ่งที่เรียกว่า ฮีม (heme) หรือโมเลกุลอุดมธาตุเหล็ก ใช้รากของพืชจำพวกถั่ว นำมาผ่านกระบวนการที่เกี่ยวโยงกับการแปลงพันธุกรรม (โดยนำ DNA ของถั่วเหลืองไปใส่ในยีสต์ที่ดัดแปลงพันธุกรรม) ที่ช่วยทำให้ได้สีแดงคล้ายกับเนื้อสัตว์ และคล้ายกับมีเลือดอยู่ภายใน เพราะสิ่งนี้เองที่เป็นองค์ประกอบในการสร้างรสชาติแสนอร่อย ทั้งรสของเลือดและรสสัมผัสที่คล้ายกับการเคี้ยวเนื้อสัตว์ และคล้ายกับมีเลือดอยู่ภายใน ทั้งรสของเลือดและรสสัมผัสที่คล้ายกับการเคี้ยวเนื้อสัตว์ โดย Plant-based Meat หรือเนื้อจากพืช มีปริมาณแคลอรี ไขมัน และโปรตีนที่ไม่ต่างกันนักกับเบ

อาหารหรือเนื้อที่ทำจากพืช (Plant-Based Meat / Plant-Based Food / Plant-Based Diet) กำลังได้รับความนิยมเพิ่มขึ้นเรื่อยๆ จากเดิมที่รู้จักในแวดวงจำกัด เพราะหาซื้อลำบาก ทั้งความแปลกของสินค้าในสายตาผู้บริโภค ตลอดจนการตั้งคำถามของผู้บริโภคว่าสิ่งนี้คืออะไรกันแน่

Beyond Meat

บริษัท Beyond Meat ฟู้ดเทคสตาร์ตอัพสัญชาติอเมริกัน ท้าทายความเชื่อเดิมๆ ด้วยไลน์สินค้า “เนื้อที่ไม่ได้ทำจากเนื้อ แต่ทำจากพืชทั้งหมด” ไม่ว่าจะเป็นสเต็ก ไส้กรอก หรือเนื้อบด ทุกอย่างสามารถแทนที่เนื้อสัตว์ในเมนูต่างๆ ได้ โดยที่ยังคงหน้าตาได้เหมือนเนื้อสัตว์จริงๆ แล้วเผลอๆ อาจจะรสชาติใกล้เคียงมากๆ ด้วย

ซีอีโอของบริษัทอย่างคุณ Ethan Brown อดีตวิศวกรด้านพลังงานทางเลือกเห็นโอกาสในปัญหาอันยุ่งเหยิงจากอุตสาหกรรมเนื้อสัตว์นี้ เขาได้ก่อตั้งบริษัท Beyond Meat ขึ้นเมื่อปี 2009 ที่รัฐแคลิฟอร์เนีย สหรัฐอเมริกา เพื่อค้นคว้าและจำหน่ายเนื้อสัตว์แบบใหม่ที่ทำจากโปรตีนพืช (Plant-Based Meat) 100%  นั้นมองว่าบริษัทสามารถหาจุดร่วมระหว่างการรักษาสิ่งแวดล้อม และการตอบโจทย์ผู้ถือหุ้นได้ เขาบอกว่า “ผู้บริโภคต่างก็มองหาสินค้าที่ช่วยให้พวกเขาสุขภาพดีขึ้น ในขณะเดียวกันก็ลดผลเสียที่เกิดกับธรรมชาติ ทุกครั้งที่สินค้าของเราขายได้ นั่นหมายความถึงพันธกิจของเราที่ได้รับการสานต่อ ในขณะเดียวกันก็เพิ่มยอดขายให้เราด้วย”

ที่ผ่านมาอุตสาหกรรมการผลิตเนื้อสัตว์เป็นสาเหตุหนึ่งของการทำลายป่า เพื่อนำที่ดินมาใช้กับปศุสัตว์ เมื่อวัวเรอหรือผายลม ก๊าซมีเทนก็ถูกปล่อยสู่ชั้นบรรยากาศกลายเป็นก๊าซเรือนกระจก ซึ่งเมื่อนับรวมๆ แล้วอุตสาหกรรมเนื้อสัตว์ปล่อยก๊าซเรือนกระจกทำลายโลกไปมากพอๆ กับการใช้รถ การขนส่ง หรือการบิน เป็นอีกหนึ่งวิธีที่เราจะช่วยโลก ซึ่งไม่เพียงช่วยลดปัญหาสภาพภูมิอากาศเปลี่ยนแปลง แต่ยังลดมลพิษทางน้ำและดิน 

อีธานมองว่าเขาไม่ต้องการบังคับให้คนช่วยกันแก้วิกฤตสิ่งแวดล้อมด้วยการเลิกกินเนื้อสัตว์ (แม้เขาจะเป็น ‘วีแกน’ มายาวนานก็ตาม) แต่อยากให้ Beyond Meat เป็นทางเลือกหนึ่งในการกินที่ผู้บริโภคไม่ต้องเสียสละของโปรดสุดอร่อย และไม่ต้องเปลี่ยนพฤติกรรม ดังนั้น Beyond Meat ไม่ได้พุ่งเป้าไปหาคนที่เป็นมังสวิรัติหรือวีแกน แต่เจาะกลุ่มไปที่คนรักการกินเนื้อสัตว์ ที่ใส่ใจสิ่งแวดล้อมและสุขภาพ

Ethan Brown ผู้ก่อตั้ง Beyond Meat เคลมว่า กระบวนการผลิตเนื้อเทียมของ Beyond Meat เมื่อเทียบกับโรงงานผลิตเนื้อสำเร็จรูปที่อื่นในสหรัฐฯ
จะลดการใช้ทรัพยากรน้ำในการผลิตลง 99%
ลดการปล่อยก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์ลง 99%
และลดการใช้พลังงานไฟฟ้าในการผลิตลง 46%

การเข้าตลาดหุ้นของ Beyond Meat

ล่าสุด Beyond Meat ได้ทำการ IPO หรือก็คือการเสนอขายหุ้นตัวย่อ BYND ต่อสาธารณชนครั้งแรก บนตลาด NASDAQ เมื่อวันที่ 2 พฤษภาคม 2019 สร้างปรากฏการณ์ด้วยอัตราการพุ่งของราคาที่ 163% ในวันซื้อขายวันแรก ซึ่งถือว่าสูงที่สุดนับตั้งแต่มีการ IPO หุ้นทั่วโลกตั้งแต่ต้นปี 2019 เป็นต้นมา

จากราคา IPO ที่ $25 ต่อหุ้น
เปิดตลาดที่ $46 ต่อหุ้น
ปัจจุบันราคาอยู่ที่ $160 ต่อหุ้น ราคาสูงสุดอยู่ $239.71

เนื้อเทียมของ Beyond Meat ได้รับความนิยมมากขึ้นเรื่อยๆ ทั้งจากเทรนด์การดูแลสุขภาพ และการต่อต้านการทารุณกรรมสัตว์ จนทำให้รายได้ของ Beyond Meat เติบโตอย่างก้าวกระโดดปี
ปี 2016 รายได้ 16 ล้านเหรียญสหรัฐ
ปี 2017 รายได้ 33 ล้านเหรียญสหรัฐ
ปี 2018 รายได้ 88 ล้านเหรียญสหรัฐ
ปี 2019 รายได้ 298 ล้านเหรียญสหรัฐ
ข้อมูลล่าสุด จากเดือนมิถุนายน 2019 – มิถุนายน 2020 รายได้ 401 ล้านเหรียญสหรัฐ โต 142.58% เมื่อเทียบปีต่อปี
Beyond Meat ถือเป็นบริษัทโปรตีนทางเลือกบริษัทแรกที่เข้าตลาดหุ้น เห็นได้ชัดว่าผลตอบรับดีขนาดไหน สิ่งนี้แสดงให้เห็นว่ามุมมองของนักลงทุนที่มีต่อเทรนด์การทานอาหารแบบไร้เนื้อสัตว์นั้นกำลังมาแรง เป็นแนวโน้มใหม่ในอนาคต และอาจปูทางไปสู่การเข้าตลาดหุ้นของบริษัทอื่นๆ ที่ทำธุรกิจนี้

นอกจาก Beyond Meat แล้วยังมีอีกหลายค่ายที่หันมาผลิตเนื้อจากพืช เช่น Impossible Foods ที่ออกมาเป็นผลิตภัณฑ์ส่งตามร้านอาหารในอเมริกาแล้วอย่าง Burger King ก็ได้รับกระแสการตอบรับดีไม่ใช่น้อย ความแตกต่างกันระหว่าง 2 ค่ายและอาหารเจ

• อาหารเจที่เลียนแบบเนื้อสัตว์ ทำมาจากแป้งถั่วเหลือง บางคนเรียกว่าโปรตีนเกษตร
• เนื้อสัตว์จากพืชของค่าย Beyond Meat ทำมาจากถั่วลันเตา (Pea) น้ำมันมะพร้าว มันฝรั่ง สารปรุงแต่ง เกลือ และน้ำบีทรูทผสมวิตามินต่างๆ
• เนื้อสัตว์จากพืชของค่าย Impossible Foods ทำมาจากถั่วเหลือง (Soybean) น้ำมันมะพร้าว น้ำมันดอกทานตะวัน แป้งมันฝรั่ง ซิงค์ วิตามินต่างๆ เกลือ และน้ำ

นอกจากนี้ Memphis Meat และ Sustainable Bioproducts ก็กำลังจะออกสินค้าใหม่เกี่ยวกับเนื้อที่ทำจากพืชสู่ตลาดเช่นกัน

ปี 2019 ดูเป็นจุดเปลี่ยนสำคัญของผลิตภัณฑ์เนื้อที่ทำจากพืช เริ่มตั้งแต่ต้นปี 2 มกราคม 2019 เชนร้านเบอร์เกอร์ชื่อดังในสหรัฐอเมริกา Carl’s Jr ประกาศขายเบอร์เกอร์ที่ผลิตด้วยเนื้อที่ทำจากพืช ตามด้วย 1 เมษายน 2019 Burger King ก็ประกาศขายเบอร์เกอร์ที่ทำจากพืชเช่นกัน โดยเริ่มแรก ทดลองเพียง 59 สาขา กระทั่งวันที่ 2 พฤษภาคม 2019 Burger King ประกาศแผนวางขายเบอร์เกอร์เนื้อที่ทำจากพืชในทุกสาขาภายในสิ้นปี 2019

เนื้อจากพืช เทียบกับ เนื้อจากสัตว์

แม้ว่า Beyond Burger และ Impossible Burger มีปริมาณแคลอรี ไขมัน และโปรตีนที่ไม่ต่างกันนักกับเบอร์เกอร์ไก่งวงหรือเบอร์เกอร์เนื้อวัว เบอร์เกอร์จากพืชของ Impossible Burger มีแคลอรีอยู่ที่ 240 ทำไขมันอิ่มตัว 8 กรัม (ซึ่งมาจากน้ำมันมะพร้าว) เมื่อเปรียบเทียบกันแล้วเบอร์เกอร์เนื้อวัวไม่ติดมันมี 280 แคลอรี และมีไขมันอิ่มตัว 9 กรัม ดังนั้น คุณจะเห็นว่าไม่ได้ต่างกันนัก (เว้นแต่เบอร์เกอร์จากพืชไม่มีคอเลสเตอรอล)

สิ่งที่น่าตกใจ เนื้อเทียมจากห้องแล็บพวกนี้มีปริมาณโซเดียมแซงหน้าเนื้อวัวและเนื้อไก่งวงอย่างขาดลอย เพราะขณะที่เนื้อวัวมีปริมาณโซเดียมอยู่ที่ 65-75 มิลลิกรัมต่อชิ้น แต่ Impossible Burger หรือ Beyond Burger กลับมีโซเดียมถึงเกือบ 370 และ 390 มิลลิกรัมตามลำดับ ขณะที่เนื้อไก่งวงอยู่ที่ 95-115 มิลลิกรัม ส่วนเบอร์เกอร์ผักมีโซเดียมสูงกว่า 400 มิลลิกรัม โดยขึ้นอยู่กับปริมาณเกลือที่ใส่เพิ่มรสชาติ

ในเว็บไซด์ต่างประเทศอย่าง CNET ได้เขียนแสดงความเห็นไว้ว่า ยังไม่มีผลวิจัยทางวิทยาศาสตร์แน่ชัดว่าการบริโภคเนื้อจากพืชเหล่านี้เป็นเวลานานจะมีผลกระทบต่อสุขภาพหรือไม่ ถึงแม้จะให้ไขมันและแคลอรี่น้อย รวมถึงปรุงแต่งเติมวิตามินลงไปได้เอง แต่ปริมาณโซเดียมที่มากถึง 400 มิลลิกรัมก็ต้องระมัดระวังการบริโภคด้วย อีกทั้งการนำไปปรุงอาหารยังไม่มีความหลากหลายมากพอ ซึ่งแตกต่างจากเนื้อสัตว์จริงๆที่นำไปปรุงอาหารได้หลากหลายกว่า แต่ถ้าพูดกันเรื่องของรสชาติแล้วก็ต้องบอกว่า “ใกล้เคียง”

นับเป็นเทรนด์การรับประทานอาหารแนวใหม่ที่กำลังได้รับความนิยมมากโดย ในช่วง 2-3 ปีที่ผ่านมา สหรัฐอเมริกา, ยุโรป และอิสราเอล มีความนิยม Plant-based Meat (เนื้อจากพืช) ทำให้การแข่งขันเพิ่มสูงขึ้น ส่งผลให้ต้นทุนการผลิตมีแต่ลดลง จนใกล้เคียงกับราคาเนื้อสัตว์แท้

ในสหรัฐอเมริกา ยอดขายอาหารสำเร็จรูปของเนื้อจากพืชขยายตัวต่อเนื่อง ระหว่างปี 2013-2018 มีอัตราการเติบโตเฉลี่ยถึงปีละ 15.4% เทียบกับเนื้อแปรรูป (Processed Meat) ที่เติบโตปีละ 1.2% สอดคล้องกับข้อมูลของ NPD Group ผู้ประกอบการในสหรัฐอเมริกาที่ขายเบอร์เกอร์และแซนวิชเนื้อที่ทำจากพืช ก็พบว่ายอดขายระหว่างเมษายน 2018 – มีนาคม 2019 เพิ่มขึ้นถึง 7.8% ซึ่งมากสุดเป็นประวัติการณ์ เช่นเดียวกับบริษัท Beyond Meat หนึ่งในผู้ผลิตเนื้อจากพืชรายใหญ่สุดของโลกก็รายงานยอดขายไตรมาส 2 ของปี 2019 ว่าโตถึง 287%

“เบอร์เกอร์เนื้อจากพืช” เมื่อเทียบกับ “เบอร์เกอร์เนื้อจากวัว”
จะช่วยลดการใช้น้ำจากฟาร์ม ลดการเกิดคาร์บอนไดออกไซด์ ลดการเกิดผลกระทบต่อสภาพแวดล้อมทั้งหมด

ข้อมูลขององค์การอาหารและเกษตรแห่งสหประชาชาติ FAO(Food and Agriculture Organization) คาดการณ์ว่า จำนวนประชากรโลกและรายได้ที่เพิ่มขึ้นจะส่งผลให้ความต้องการบริโภคเนื้อสัตว์ของโลกเพิ่มขึ้น 30% ภายใน 15 ปีข้างหน้า โดยเฉพาะในประเทศที่กำลังพัฒนา ซึ่งจะส่งผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อม สุขภาพ และสังคม หากการผลิตอาหารยังคงดำเนินไปในรูปแบบเดิม การสนับสนุนการบริโภคโปรตีนจากพืชจึงเป็นหนึ่งในแนวทางในการแก้ไขปัญหาที่ดีที่สุด

สตาร์บัคส์ไทยมีเมนู “Beyond Meat”

ร้านกาแฟสตาร์บัคส์ ในประเทศไทย ได้เริ่มวางขายเมนู ซึ่งหนึ่งในเมนูที่ได้รับความสนใจ คือ เบอร์เกอร์เนื้อเทียมจากแบรนด์ “Beyond Meat” โดยเป็น Beyond Meat Sandwich แซนด์วิชที่มีส่วนประกอบที่ทำจากพืช Multigrain Bagel Ham Cheese ที่ได้ประโยชน์จากขนมปังธัญพืชหลากหลายชนิด เพื่อเพิ่มทางเลือกใหม่ให้กับกลุ่มลูกค้าที่ชอบทานเนื้อสัตว์ แต่เป็นเนื้อสัตว์ที่ทำมาจากพืชและสารธรรมชาติ

เนื้อจากพืช ของไทย

• Meat Avatar โดยสองผู้บริหารรุ่นใหม่ “วิภู เลิศสุรพิบูล และ วรุตม์ จันทร์โพธิ์” ผู้ก่อตั้งแบรนด์ Meat Avatar สตาร์ทอัพของไทย เกิดแนวคิดที่จะนำเทคโนโลยีและนวัตกรรมมาใช้เป็นหัวใจหลักในการสร้างธุรกิจผลิต “เนื้อจากพืช“ เพื่อเป็น“เนื้อสัตว์ทางเลือก” เทรนด์อาหารใหม่ บริโภคได้โดยไม่ทำร้ายสัตว์และได้ดูแลสิ่งแวดล้อมไปในคราวเดียวกัน นวัตกรรมอาหารที่ผลิต “โดยคนไทย เพื่อคนไทย” อาหารแห่งอนาคตที่หลายฝ่ายเชื่อว่าจะมาพลิกโฉมตลาดอาหารของโลกในอนาคตอันใกล้นี้ ซึ่งนอกจากจะเป็นการเพิ่มปริมาณอาหารให้กับโลกแล้ว ยังเป็นการเพิ่มอย่างยั่งยืนอีกด้วย

• Let’s Plant Meat นวัตกรรมอาหารที่ผลิต “โดยคนไทย เพื่อคนไทย” และยังเป็นผู้นำในธุรกิจอาหาร อีกทั้งยังเป็นเนื้อจากพืชรายแรกในประเทศไทย อาหารแห่งอนาคตที่หลายฝ่ายเชื่อว่าจะมาพลิกโฉมตลาดอาหารของโลกในอนาคตอันใกล้นี้ ปราศจากเนื้อสัตว์ 0% ยาปฏิชีวนะ 0% คลอเรสเตอรอล 0% ปลอดภัยจากการใช้ยาปฏิชีวนะและฮอร์โมนเร่งโตในการเลี้ยงสัตว์ และหากต้องการลดคลอเรสเตอรอลแน่นอนว่าเป็นทางเลือกหรือตัวเลือกที่น่าสนใจอย่างแน่นอน มีขายตามห้างทั่วไป ชิ้นละ 75 บาท ดูในเพจ Let’s Plant Meat

อาหารแห่งอนาคต FutureFood โปรตีน (เนื้อ) จากพืช เศรษฐกิจฐานใหม่ของไทย สู่ฮับอาหารเจ (PbM) 

อาหารแห่งอนาคต Future Food โปรตีนจากพืช เศรษฐกิจฐานใหม่ของไทย สู่ฮับอาหารเจ(PbM)ของโลก โดย อลงกรณ์ พลบุตร ที่ปรึกษารมว.เกษตรและสหกรณ์ วันที่ 10 ตุลาคม 2020

“ในยุคโควิด โลกยังมีขนาดเท่าเดิมแต่ เศรษฐกิจทั่วโลกเล็กลง เรียกว่า โลกกว้างแต่ทางแคบ ประเทศไทยจึงต้องแสวงหาโอกาสใหม่ในทางที่แคบ ในเกมที่เราเก่ง..”

“.. อาหารแห่งอนาคต(Future Food)และพืชแห่งอนาคต(Future Crop)คือคำตอบเพราะจะเป็นกุญแจไขประตูแห่งอนาคตสำหรับประเทศไทย..”